We gaan vanochtend nog eens door de vallei, maar nu te paard. Net naast het hotel staan 11paarden te wachten.

Gelukkig een heel andere route dan op de fiets, sterker ik denk dat sommige stukken zelfs met de ATB geen sinecure zijn. We gaan dus niet via de verharde weg maar allerlei, soms behoorlijk pruttige paadjes. We komen langs kleine boerderijtjes waar ze soms zelfs geen water en stroom hebben. De boer ploegt zijn land met ossen en een soort houten slee erachter. >
zelf zegt ie dat dit de “cuban ecologic tractor” is.
Na een uurtje stoppen we bij een boerderij waar een versnapering, een kokosnoot waar ook nog wat rum bijgegoten is wordt geserveerd

S’middags nog even bij het zwembad van het hotel. In de avond al vast wat inpakken want morgen rijden we terug naar Havana (200 km) vanwaar we einde middag terugvliegen naar Nederland.

Vandaag gaan we onder leiding van een gids op de mountainbike door de vallei fietsen. We komen daardoor op plekken waar je lopend of met de auto niet kunt komen. We gaan eerst langs bij een tabaksboer.

Hij demonstreert hoe de sigaren gerold worden met de tabaksbladeren en uiteraard moet iemand dan proberen hoe deze sigaar smaakt…

daarna fietsen we naar een soort pre-historische schildering op een enorme rotswand

hij blijkt echter tussen 1959 en 1961 gemaakt te zijn. Desondanks wel een toeristische trekpleister.
Daarna kunnen we naar een uitzichtpunt fietsen bij een hotel boven op een heuvel bij het stadje. Daarvoor moeten we dan wel 4 km klimmen op de fiets en dat met 29 graden. We zijn wel in voor zo’n uitdaging (Marijke is verstandig, die gaat vast naar het terras waar we straks lunchen) en de rest (Jos, Benno, Yvonne, 2 Taiwanezen en de gids) fietsen omhoog. Jos en Benno fietsen de gids er dik uit. Het is het uitzicht waard

Daarna in vliegende vaart weer naar beneden, naar het terras waar Marijke op ons wacht voor de lunch. In de middag kijken we wat rond op een markt waar veel zelf gemaakte spulletjes verkocht worden.

Daarna bij het zwembad van het hotel lekker even in de zon met een mojito.

Eerst om 9 uur met de boot naar het vasteland terug, snellere boot dus nu een half uur ipv 40 minuten.

We vervolgen dan de slechte weg verder naar het westen van Cuba. Ons doel, de Vinales vallei is het midelpunt van de tabaksplantages. Hier komt de beste tabak van de wereld vandaan (volgens de cubanen natuurlijk).
De weg wordt geleidelijk wat beter. Voordat we in Vinales aankomen komen we nog langs 2 grotten, een met een ondergrondse rivier waar je met een bootje door de grot kunt varen en een waar gevluchte slaven zich verschuilden in de slaventijd.

Deze laatste moet ook een goed restaurant hebben dus we plannen onze lunch daar. Maar eerst die andere. We hebben de pech samen met een georganiseerd gezelschap uit Zweden en Noorwegen te arriveren dus het wordt file lopen door de grot en lang wachten voordat we aan de beurt zijn om in het bootje te stappen. Al met al valt het een beetje tegen, ook door de massale toeristen. Dan maar naar de andere. Hier lijken veel minder toeristen. De grot is echter kort, meer een doorgang door de mojote (spreek uit mogote). Mojotes maken de vallei van Vinales zo apart, het zijn kalksteenrotsen die door deze vallei heen staan.

Als we aan de andere kant zijn blijkt het retaurant best groot. Wij zitten nog nauwelijks of er arriveren busladingen met toeristen en binnen een mum van tijd zit het hele restaurant vol. Alles is ook wat duurder in zo’n toeristisch centrum, zo ook het eten. Gelukkig valt de rekening echter lager uit dan aangekondigd, meevallertje dus.
We rijden naar ons hotel, dat ligt net buiten het stadje Vinales op een heuvel. We hebben een prachtig uitzicht over de vallei vanuit het hotel.

We gaan lopend de heuvel af om het stadje te bekijken, op zich al leuk want dan loop je door het alledaagse cubaanse leven. Het stadje is niet groot. Het is zondag en er is live muziek in een bar op een pleintje waar allemaal cubaanse families zitten, van jong tot oud. We mogen er ook in. Nemen een biertje en genieten van de voorstelling ( blijkt ook dansen en een zangeres) en de mensen die er allemaal verzorgd uitzien met de laatste haarmode en kledij valt ons trouwens op.

Is een eilandje voor de noordkust van Cuba, net in de Mexicaanse golf. Er is een hotel, meer niet dus we gaan er voor 2 dagen all inclusive naartoe. We moeten om 10.00 uur in playa de palma rubia zijn want dan vertrekt daar de boot. Als je hem mist moet je een soort watertaxi (bootje van een lokale visserman) huren om je er alsnog naartoe te brengen. De overtocht duurt 40 minuten. De eigenaar van het casa particular in Soroa zegt dat we ongeveer een uur en 20 minuten over de tocht naar de boot gaan doen. We gaan echter toch maar zo snel we kunnen vertrekken en dat is maar goed ook want we doen er ruim 2 uur over. De wegen zijn niet alleen behoorlijk slecht, we moeten voortdurend gaten in de weg omzeilen en we krijgen ook een paar behoorlijke regenbuien op onze pet waardoor het nog moeilijker wordt om te zien waar we wel en waar we niet doorheen kunnen rijden. De overtocht met de boot is gelukkig wel droog en het water heeft de meest uiteenlopende groene kleuren, echt prachtig.

We landen op een steiger in een mangrove bos en moeten over een aangelegde vlonder door de mangrove naar de andere kant van het eiland lopen.

We komen dan in het hotel centrum aan waar de receptie het restaurant en de bar zijn, het best te vergelijken met een strandtent bij ons op het strand.

De kamers zijn allemaal huisjes op het eiland, de voorste rij aan het strand en een rij er achter. Ze hebben voor ons geen huisje aan het strand maar aan de rij er achter. Dat vindt Yvonne geen goed idee dus die gaat in de slag. Uiteindelijk krijgen we een huisje op het strand en een er achter.

Het regent echter helaas af en toe pijpestelen deze dag. Ondanks dat wel een redelijk lekkere temperatuur rond de 20 graden.

De volgende dag is helemaal zoals die zijn moet, blauwe lucht, felle zon prachtig water (rond de 25 graden warm). We zonnen, lopen langs het strand, zwemmen in de zee en eten in het hotelrestaurant.

Wel een beetje verbrand aan het einde van de dag. Oh ja, ook nog een uurtje salsa les gehad s’middags. Al met al een heerlijke dag.
Morgen naar Vinales.

We kiezen voor de moeilijkere route naar Trinidad. In plaats van de snelweg gaan we door de bergen. Deze route werd ons door sommigen afgeraden, terwijl anderen het een mooie route noemden (als het maar wel droog was).
De route is inderdaad mooi, we zijn 5 keer gestopt onderweg om van het uitzicht te genieten en we hebben geluncht bij een restaurantje langs de weg met nog een hele groep cubanen (meer dan 30) die net na ons aankwamen in de laadklep van een open vrachtwagen.

Over 100 km doen we dan toch meer dan 4 uur, ook al omdat de weg soms inderdaad slecht is met gaten, onwijze hobbels van remmende zware vrachtwagens op warm asfalt en soms is de weg een stuk onverhard.
In Trinidad rijden we meteen goed. Weer dient zich een fietser aan als we aan het begin stoppen om de kaart te bestuderen, maar we willen het nu eerst zelf proberen en we vinden casa Tona vrijwel meteen omdat het in de hoofdstraat ligt. Het is een gezellig huis met een binnentuin waaraan de kamers liggen.

De eerste avond eten we in de casa en je raadt het al, kreeft.
De volgende dag hebben we een gids met een fietstaxi.

Hij laat ons vooral de andere kant van trinidad zien. We gaan naar de zwarte markt waar de cubanen met van alles en nog wat iets proberen bij te verdienen, we gaan langs een slager zonder enige koeling (ons wordt verzekerd dat het varken waar hij mee bezig is vanmorgen geslacht is) en net buiten de stad (precies bij het plaatsnaambord omdat ze niet in de stad mogen handelen) staan boeren met hun kraampje waar ze uien, aaardappelen etc. verkopen.
We gaan ook nog langs de stoomtrein die het momenteel niet meer doet en we gaan naar een sigarenfabriek om te zien hoe de sigaren gemaakt worden.

Iedereen probeert ons daar sigaren te verkopen, zelfs de securityman die er zit om te voorkomen dat de werknemers zelf de sigaren verkopen.
De middag brengen we door op het strand, playa Ancon bijna 15 km buiten Trinidad waar we ons heen laten brengen met een oude amerikaanse taxi. Het is een mooi strandje maar wel vooral voor de toeristen, niet echt voor de cubanen die zitten meer op playa Boca, dichter bij de stad. S’avonds eten we in een restaurant die om een grote boom heen is gebouwd, weer kreeft want die is hier bepaald niet duur.
De volgende ochtend is het een feestdag ter ere van Jose Marti, een held uit de cubaanse geschiedenis die veel heeft gedaan voor goed onderwijs. Alle scholen doen een voorstelling met slagwerk en majorettes op een plein in het centrum. Ze zijn allemaal prachtige gekleed, het krioelt er van de mensen want alle ouders zijn er ook. Ze zijn trots en het is zeker gezelligop straat.

S’middags gaan we nog een keer naar playa Ancon om lekker onder een palmboom aan het strand te zitten.

Morgen lange dag rijden van Trinidad naar Soroa, ongeveer 425 km.

Vandaag van Havana naar Santa Clara, een tussenstop naar Trinidad voor 1 nacht. Eerst onze auto ophalen bij het verhuurbedrijf. We hadden een passaat of een A4 besteld. Het werd een Renault latitude. Best een luxe kar.

Wel zitten er 4 verschillende banden omheen, zelfs linksachter 205 spoorbreedte en rechtsachter 215. En dan wordt ons ook nog op het hart gedrukt dat je hem weer terug moet brengen met dezelfde 4 merken!
Van te voren veel gehoord over de slechte toestand van de wegen en dat er weinig of geen richtingborden zouden zijn. Havana uit valt dat allemaal nog wel mee. We zijn wel zo blij dat we de aanwijzing van de snelweg zien dat we hem de verkeerde kant oprijden. Vangrails hebben ze hier echter niet en ook nauwelijks een middenberm. Veel verkeer rijdt er ook al niet (de meeste cubanen kunnen zelf geen auto betalen) dus we steken door de middenberm om terug de andere kant op te gaan. De snelweg zelf is maar liefst 6 baans, maar de rechterbaan is niet alleen slecht (soms grote gaten) hij wordt ook gebruikt door fietsers, paard en wagen en soms wandelaars. Je moet zelfs niet gek opkijken als je een spookrijder te paard tegenkomt die tegen je inrijdt op de linkerbaan (waar we zelf ook het meest van de tijd rijden).
Eenmaal in santa clara aangekomen valt het zoeken naar onze hostal (een casa particular bij mensen thuis) vies tegen. We herkennen eigenlijk niets en staan na 2 pogingen te denken hoe nu verder als er een fietser stopt en op het raam tikt. Waar we naar toe moeten, follow me. Hij op zijn fiets en wij er achteraan. We raken hem een paar keer kwijt in het chaotische verkeer waar hij op zijn fiets sneller doorheen laveert dan wij (denk aan onze deposit).
Onze hostal is best mooi met een fantastisch dakterras.

De eigenaar vraagt of we vanavond bij hem eten, dan maakt zijn vrouw een maaltijd voor ons klaar. Dat doen we en dan gaan we het stadje eens bekijken. Eigenlijk is het centrale plein waar het allemaal gebeurd. Als we daar s’avonds nog een keer naartoe gaan (het is zaterdagavond) dan krioelt het er van de jongeren. Er is een open lucht discotheek met moderne, maar wel caraibisch getinte muziek. Ons hostal is dicht bij het plein in het centrum en het blijft lang luidruchtig.
De volgende ochtend weer in de auto voor een rit van ongeveer 100 km naar trinidad.

Is de ecotuin van Cuba en een national park. We hebben vandaag met een gids afgesproken. Wij haasten om er om 0900 te zijn (het is ruim een half uur rijden) blijkt dat er ook nog een ander, engels paar meegaat en die zijn er nog niet. Uiteindelijk vertrekken we tegen 10.00 uur met Daniel onze gids die heel goed engels spreekt. Hij is ook heel goed in het ontdekken van vogels want ziet ze (moet eigenlijk zeggen hoort ze) heel goed.

dit is en specifiek cubaans vogeltje, heel klein maar met flink inzoomen toch mooi op de foto.
We gaan naar een niet meer in gebruik zijnde koffieplantage die hier in de 18e eeuw door de fransen aangelegd is. Het is nu een soort museum, ligt op een heuvel met prachtig uitzicht.

Daarna gaan we naar een natuurlijk bad waar we kunnen zwemmen als we zin hebben maar geen van ons heeft zin. Het plaatselijke hotel heeft hier wel schattige cabines op palen (waarin alleen een bed) waarin je midden in de natuur kunt overnachten.

Hierna gaan we naar een soort commune waarin alle mensen die iets doen in het park samen leven, sommige al hun hele leven en er zijn er zelfs die nog nooit ergen anders geweest zijn. Wij drinker er koffie en kijken naar de prachtige kettingen en armbanden die ze maken van noten en koffiebonen en pitten.
Uiteindelijk rijden we naar een restaurant voor de lunch.
Op de weg terug naar Soroa eerst even langs ons Hostal om aan te geven dat we toch blijven eten vanavond (er zijn niet veel retaurants in Soroa). Daarna gaan we nog even naar de waterval van Soroa. Er is niet heel veel water nu maar toch…

Morgen naar Cayo Levisa.

We vertrekken om 08.30 vanuit Trinidad. Het eerste deel van de route gaat naar Cienfuegos en dat is binnendoor, gedeeltelijk langs de zee. Die is hier vooral rotsig, weinig strand en wat we tegenkomen is keienstrand. Af en toe een klein dorp (nederzetting zeggen we zelf) en verder behoorlijk leeg. We rijden verkeerd en gelukkig bedenken we dat al snel. We vragen iemand langs de weg (er staan op de vreemdste plekken mensen langs de weg om te liften, iets te verkopen of gewoon lopend op weg ergens naar toe) spaans en gebarentaal maken duidelijk dat we terug moeten en rechtsaf. Zodra we op de grote weg zijn gaat het weer snel. We moeten onder Havana langs maar de 2 kaarten die we hebben zijn het niet eens, de ene geeft een soort ringweg ten zuiden maar vrijwel in een keer door naar het westen, de ander geeft die niet en dan zouden we een stukje door Havana zelf heen moeten. We proberen de aantrekkelijke route en als we ons afvragen of we wel goed zitten starten we de Ipad op. Ik had een amerkaanse waterkaart gedownload op ons boot navigatieprogramma, the florida straits en op die kaart staat ook Cuba. Door in te zoomen kunnen we op de gps zien dat we inderdaad onder Havana naar het westen en later zuidwesten rijden, de goed kant op dus. Lunch schiet er bij in want in tegenstelling tot de oostkant van Cuba zitten hier eigenlijk geen restaurantjes langs de weg. Uiteindelijk arriveren we om 15.30 in Soroa. Even zoeken naar ons Hostal. Dat is een villa met grote tuin op een heuvel.

De mensen wonen zelf in de kelder onder de keuken, de villa in de tuin heeft 2 kamers met badkamer en een keukentje en is uitsluitend voor gasten. Er is ook nog een apart huisje met slappkamer en badkamer voor gasten. Er zit nog een ouder echtpaar uit Nederland (heteren) als wij er zijn.

Overweldigende indrukken. De prachtigste gebouwen, afgewisseld met gebouwen die op instorten staan. Wij zitten in het oudste gedeelte van Havana, Havana vieja. Dat is ook wel het mooiste, levendigste en meest toeristische deel. Een aantal heel mooie pleinen (plaza de armas, plaza de la cathedral, plaza vieja) die middels een wirwar van, vaak smalle straatjes met elkaar verbonden zijn.

Zodra je je iets buiten de geijkte route verplaatst kom je straten tegen waar je je in een oorlogsgebied waant, zo vervallen zelfs soms ingestort zijn de gebouwen. En dan wonen er soms ook nog gewoon gezinnen in!

De eerste dag lopen we zelf een route langs de verschillende pleinen, we eten wat in restaurantjes die er toch zat zijn (meer dan we dachten). Het is allemaal wel toeristisch en we worden veel aangeklampt door cubanen die ons iets willen verkopen om aan de fel begeerde CUC’s te komen.
Het is wel lekker weer, zo tussen de 20 en 25 graden, meestal zonnig, af en toe een wolkje.
Al met al lopen we een mooi rondje waarin we mooie gebouwen, bouwvallen, veel amerikaanse sleeen zien. Vooral bij el capitolio, een kopie van het capitool maar wel net een paar meter groter.

Als we de dag erop met een gids door Havana gaan doen we deels hetzelfde rondje maar zij laat ons ook wat alledaagse zaken van de cubanen zien. Zo zien wij soms lange rijen staan bij niet erg gevulde winkeltjes. Blijkt dat ze hier werken met een bonnetjes systeem waarop de cubanen de eerste levensbehoefte als rijst etc. krijgen. Het wordt per persoon afgewogen en schijnt net niet genoeg te zijn dus er zijn zwarte markten waar ze de rest bijkopen.

Na een goede vlucht van 10,5 uur in een zonnig Havana aangekomen. We werden opgewacht door iemand van het reisbureau die ons door de menigte loodste en die ons naar het (drukke) wisselkantoortje bracht om onze euro’s voor CUC’s te wisselen. Ingewikkeld hier in cuba want de toeristen moeten alles in CUC (convertible peso) betalen terwijl de cubanen die zelf niet mogen gebruiken, zij betalen alles in CUP (nacional peso). De CUC is 25 X zo veel waard, dus de cubanen willen hem wel graag van je aannemen (en wisselen ze dan tegen CUP op de zwarte markt).
We werden meteen al met 2 oude amerikaanse sleeen naar de stad gebracht.

Je schrikt af en toe wel van de bouwvallen die je tegenkomt. De cubanen zijn echter zonder uitzondering erg aardig en willen je graag helpen. Ons hotel ligt in het oude centrum en is van oorsprong een villa van een ierse familie ergens uit de 18e eeuw. Gelukkig is deze wel goed bijgehouden. Grote kamers en alles wat je zou verwachten, alleen hebben Jos en Marijke geen warm water (muchos grande problemos).

We komen om 16.00 aan dus als we geinstalleerd zijn in onze kamers is het inmiddels na zessen en lopen we naar het eerste plein in onze buurt, plaza de la cathedral. Dat is ook meteen een van de mooiste en er is ook een restaurant met terras op het plein. Dus daar eten we voor het eerst in Cuba, een of andere spies met zowel vlees als gamba. En natuurlijk drinken we onze eerste mojito’s. Dat is rum, limoensap, verse muntbladeren, beetje suiker en dat gestampt. Er zullen er nog vele volgen.